Brabants verbod op latente stikstofruimte roept juridische vragen op

Brabantse veehouders dreigen stikstofrechten te verliezen zonder dat hun vergunning formeel wordt ingetrokken. Per 1 juli 2026 wil de provincie het gebruik van ‘latente stikstofruimte’ verbieden, terwijl ondernemers nog geldige natuurvergunningen hebben. Van Dun Advies wijst op juridische onduidelijkheid en pleit voor heldere regels. “Ondernemers moeten weten waar ze aan toe zijn,” zegt Chris van der Heijden. “De vergunning blijft bestaan, maar mag straks niet meer worden benut. Wat is een vergunning dan nog waard?” Latente stikstofruimte is vergunde maar niet-gebruikte ruimte, bijvoorbeeld voor leegstaande stallen of nooit gerealiseerde bouwrechten. Volgens het ontwerpbesluit mag deze ruimte vanaf 1 juli 2026 niet meer worden ingezet als een stal drie jaar leegstaat of niet binnen drie jaar na vergunningverlening is gebouwd. De provincie kiest voor een gebruiksverbod zonder formele intrekking. Volgens Van Dun Advies leidt dit tot onzekerheid en juridische procedures. “Het blijft onduidelijk wanneer zo’n verbod juridisch ingaat en hoe het wordt gehandhaafd. Er is geen formele intrekking, maar de vergunning mag niet meer worden benut. Ondernemers kunnen zo geen weloverwogen beslissingen nemen.” Ook ontbreekt een zorgvuldige belangenafweging. “Bij intrekking van een vergunning moeten belangen van natuur én vergunninghouder worden afgewogen. Dit verbod werkt als intrekking, maar zonder belangenafweging. Dat is niet zorgvuldig.” Daarnaast bestaat onzekerheid over bewijs bij controles. Van Dun Advies heeft een zienswijze ingediend, omdat het vindt dat de juridische spelregels moeten worden nageleefd. “Zo voorkom je dat ondernemers pas achteraf ontdekken wat hun vergunning nog waard is.” Ondernemers doen er goed aan hun situatie juridisch te laten toetsen. Soms is het zinvol vóór 1 juli 2026 te starten met de activiteit of stikstofruimte in te zetten voor andere doeleinden. Daarvoor moet je vóór 1 januari 2025 gestart zijn en uiterlijk 1 juli 2026 een natuuraanvraag doen.